Muszę zrobić rezonans kolana - ale gdzie?

Obrazowanie rezonansu magnetycznego jest coraz bardziej powszechne i coraz łatwiej dostępne. Współczesna ortopedia, w znacznym stopniu opiera się na tej metodzie i często dopiero na podstawie tego badania można podjąć decyzję dotyczącą leczenia.  

Powszechność tej metody powoduje, że Pacjenci mają coraz trudniejszy wybór. Prywatnych ośrodków oferujących tego typu diagnostykę jest bardzo dużo, przez co miejsca te konkurują ze sobą. Niestety bardzo rzadko konkurencja ta wychodzi na korzyść Pacjentom. Poniżej przedstawię podstawowe problemy, z którymi borykają się Pacjenci i co należy robić by zwiększyć szanse na wyleczenie. 

Na czym w ogóle polega badanie rezonansu magnetycznego?

W dużym skrócie, obrazowanie rezonansu magnetycznego wykorzystuje silne pole magnetyczne oraz impulsy elektromagnetyczne, które wysyłane przez aparat, powodują ruch atomów wodoru. Następnie pole magnetyczne aparatu, powoduje, że atomy wracając do stanu wyjściowego emitują bardzo słabe impulsy elektromagnetyczne, które wychwytywane są przez specjalne anteny (cewki) a następnie w wyniku obróbki komputerowej przekształcane są na obraz.

Istotnym elementem wpływającym na jakość badania jest natężenie pola magnetycznego.

Rozróżniamy aparaty wysoko i niskopolowe, natężenie pola wyraża się w Teslach - stąd te 1,5T czy 3T, które można spotkać w kartach informacyjnych.

Upraszczając, aparaty wysokopolowe dają bardziej szczegółowy obraz, niskopolowe dają gorszej jakości obraz. Za wysokopolowe uznaje się te, które mają natężenie pola powyżej 1T.

Lista przeciwskazań do wykonania badania aparatami wysokopolowymi, a zwłaszcza 3T, jest znacznie dłuższa. Do przeciwskazań należą: wszelkiego rodzaju wszczepione materiały metalowe, rozruszniki, implanty, aparaty na zęby itd. Powodem tych obostrzeń jest oddziaływujące pole magnetyczne, które może rozgrzać metalowe elementy i to poparzenia są głównym niebezpieczeństwem. Oczywiście w wyniku działania silnego pola magnetycznego niekontrolowane „wyrwanie” np. opiłka metalowego z oka, czy ze skóry też jest możliwe, stąd te rozbudowane ankiety, które trzeba wypełnić przed badaniem.

Co ma wpływ na dobre badanie?

Pacjent wybierając miejsce badania rezonansem magnetycznym, przede wszystkim powinien kierować się rekomendacją lekarza prowadzącego. Jeżeli nie jest to możliwe lub takiej rekomendacji nie ma, przedstawię rzeczy, na które trzeba zwrócić uwagę.

1. Badanie narządu ruchu wykonujemy w aparacie wysokopolowym, czyli w Polsce do dyspozycji mamy 1,5T i 3T. Aparaty niskopolowe, powinny być zarezerwowane dla Pacjentów, którzy maja przeciwskazania do wykonania w aparacie wysokopolowym (np. różnego rodzaju implanty, endoprotezy wykonane z nieznanego materiału) lub mają klaustrofobię a nie chcą poddać się sedacji (uśpieniu). Aparaty niskopolowe z reguły są aparatami otwartymi, co znaczy że Pacjent nie musi przebywać w wąskim, długim tunelu. 

2. Badanie stawów powinno być wykonane w tzw. dedykowanych cewkach (tzw. cewka kolanowa, barkowa itd. ) - urządzenia te umożliwiają wykonanie jeszcze bardziej dokładnego badania, można by to trochę porównać do lupy. Oczywiście te cewki, to dodatkowy duży koszt, więc nie wszystkie pracownie takie posiadają. Rozwiązują to też w ten sposób, że maja np. jedną uniwersalną cewkę, co oczywiście jest rozwiązaniem tylko częściowym.

3. Badanie stawów jest badaniem długim, czasem bardzo długim. W ośrodku gdzie pracuję zdarza się, że Pacjenci złoszczą się, że badanie np. stawu skokowego czy barku trwa czasem ponad godzinę - „W ośrodku X zrobili mi to 20 minut! i to za połowę ceny!”. Owszem, bardzo to prawdopodobne. Czas badania ma jednak wpływ na jego dokładność, czyli można powiedzieć, ze im dłużej to badania trwa tym więcej będzie w nich szczegółowy i tym bardziej będzie ono czytelne. Oczywiście też jest tak, że starsze aparaty ,1,5T robią badania dłużej niż nowe 3T, aby uzyskać podobną jakość i niestety da się tego zobiektywizować i przeliczyć. W sytuacji jednak gdy, podejmujecie Pastwo decyzję gdzie zrobić takie badanie, raczej trzeba patrzeć miejsca gdzie te badania są dłuższe. 

4. Starajmy się wykonywać badania w miejscach. które albo w całości poświęcone są ortopedii lub w miejscach gdzie przynamniej ta ortopedia jest. Są też, niezależne pracownie RM, które wykonują szerokie spektrum badań, wtedy sytuacja jest nieco bardziej skomplikowana, wtedy trzeba się przynajmniej upewnić, że trzy powyżej wymienione punkty zostały spełnione.

A czemu to takie ważne, by badać się w miejscach gdzie zajmują się ortopedią? Myślę, że to dosyć oczywiste. Radiologia jest bardzo szeroką dziedziną i naprawę bardzo trudno jest Radiologom zajmować się wszystkim. Oczywiście, większość typowych patologii, będzie prawidłowo zdiagnozowana przez Radiologa ogólnego, ale niestety nigdy nie mamy gwarancji, że akurat z takim problemem akurat się Państwo zgłaszacie. Radiolodzy, którzy mają większe doświadczenie w diagnostyce układu ruchu, pracują właśnie w takich jednostkach, oczywiście można szukać również takich radiologów w innych miejscach, ale to już dużo trudniej, bo mało który Pacjent zna „dobrego” Radiologa z imienia i nazwiska.

Podsumowując, bardzo ważne jest by patrzeć na rzeczy, które zwiększą szansę prawidłowego zdiagnozowania Państwa problemu (nie cena badania i komfort badania!). Rzetelne wykonanie badania na odpowiednim sprzęcie, kompetentna ocena badania przez Radiologa i dobra ocena przez Ortopedę stanowi klucz do sukcesu. Jakie będą podjęte na tej podstawie kroki terapeutyczne to już niestety nie moja działka.